ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ
ΙΣΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ – ΙΣΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ
ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΗΣ 1920
Αθήνα, 24 Ιουνίου 2020
Προς τί η εσπευσμένη αναμόρφωση του οικογενειακού δικαίου;
O Σύνδεσμος για τα Δικαιώματα της Γυναίκας, ο οποίος, με έμβλημα «ίσα δικαιώματα, ίσες υποχρεώσεις», αγωνίζεται εδώ και εκατό χρόνια για την ισότητα ανδρών και γυναικών, με έκπληξη πληροφορήθηκε τη σύσταση νομοπαρασκευαστικής επιτροπής για την «αναμόρφωση του οικογενειακού δικαίου». Και τούτο, με διαδικασία fast-track (η επιτροπή οφείλει να ολοκληρώσει την «αναμόρφωση» έως το τέλος Σεπτεμβρίου), χωρίς να έχει προηγηθεί συστηματική και εμπεριστατωμένη αξιολόγηση της λειτουργίας του ισχύοντος οικογενειακού δικαίου και σχετική δημόσια διαβούλευση, ώστε να διαπιστωθούν τυχόν αδυναμίες και κενά του και να μελετηθούν τρόποι αντιμετώπισής τους, όπως απαιτείται για θεσμούς με σοβαρές και ευρύτατες, ψυχο-κοινωνικές επιπτώσεις, ιδίως σε ό,τι αφορά τα παιδιά. Διερωτώμαστε λοιπόν, προς τί η εσπευσμένη «αναμόρφωση» του οικογενειακού δικαίου;
Το οικογενειακό μας δίκαιο είναι από τα πιο προοδευτικά. Υλοποιεί κανόνες του Συντάγματος και του ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου (ισότητα των φύλων, προστασία της οικογένειας και της παιδικής ηλικίας). Κατ’επιταγή των κανόνων αυτών, το οικογενειακό μας δίκαιο είναι παιδοκεντρικό. Η μέριμνα του ανήλικου παιδιού αποτελεί καθήκον και δικαίωμα των δύο γονέων και ασκείται από αυτούς από κοινού, με αποκλειστικό γνώμονα το συμφέρον του παιδιού. Κάθε γονική ή δικαστική απόφαση πρέπει ν’αποβλέπει στο (ηθικό και υλικό) συμφέρον του παιδιού.
Σε περίπτωση διαζυγίου ή χωρισμού των γονέων, καθένας τους μπορεί να ζητήσει δικαστική ρύθμιση της άσκησης της γονικής μέριμνας. Το δικαστήριο μπορεί να την αναθέσει στον ένα γονέα (οπότε ο άλλος διατηρεί δικαίωμα επικοινωνίας) ή, αν συμφωνούν και ορίζουν τον τόπο κατοικίας του παιδιού, και στους δύο από κοινού. Αποκλείεται η εναλλασσόμενη άσκηση γονικής μέριμνας, που στερεί το παιδί από το αναγκαίο σταθερό περιβάλλον. Το δικαστήριο λαμβάνει υποχρεωτικά υπόψη τους δεσμούς του παιδιού με τους γονείς και τ’αδέλφια του και τυχόν συμφωνίες των γονέων. Αποκλειστικός όμως γνώμονας παραμένει το συμφέρον του παιδιού. Το συμφέρον του παιδιού κρίνεται κατά περίπτωση, για κάθε συγκεκριμένο παιδί, και όχι κατ’εφαρμογή γενικών και απρόσωπων διατάξεων. Διαπιστώνεται βάσει και έκθεσης κοινωνικής έρευνας και της γνώμης του παιδιού, ανάλογα με την ωριμότητά του (ακρόαση από το δικαστήριο). Η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (www.nchr.gr) και είκοσι έξι μεγάλες οργανώσεις (www.leaguewomenrights.gr), θεώρησαν ότι νομοσχέδιο του 2008 (που έγινε Ν. 3719/2008), το οποίο εισήγαγε τον κανόνα της από κοινού άσκησης της γονικής μέριμνας σε περίπτωση διαζυγίου ή χωρισμού των γονέων, επέφερε επικίνδυνη ανατροπή βασικών αρχών του οικογενειακού δικαίου που εξυπηρετούν το συμφέρον του παιδιού και θα προκαλούσε βλαβερές για τα παιδιά προστριβές και συχνότερη παρέμβαση των δικαστηρίων. Γιαυτό, και προκειμένου να μη γίνουν τα παιδιά πειραματόζωα, ζήτησαν ν’απαλειφθούν οι σχετικές διατάξεις από το εν λόγω νομοσχέδιο, πράγμα που έγινε. Συνεπώς, εκείνο που χρειάζεται, είναι να βελτιωθούν οι δομές κοινωνικής έρευνας, με εξασφάλιση επαρκούς επιστημονικού προσωπικού (ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών) και υλικοτεχνικής υποδομής. και να υλοποιηθούν οι διατάξεις που προβλέπουν τη σύσταση οικογενειακoύ δικαστηρίου, με το οποίο οι δομές αυτές θα συνεργάζονται. Έτσι θα εξασφαλισθεί η όσο το δυνατό πιο αποτελεσματική, προς όφελος των παιδιών, εφαρμογή των ουσιαστικών και δικονομικών διατάξεων που αφορούν τις σχέσεις γονέων και ανήλικων τέκνων.
Με τιμή
Για το ΔΣ
Η Πρόεδρος
Ειρήνη Φερέτη
ΑΘΗΝΑ 106 80, ΟΔΟΣ ΣΚΟΥΦΑ 60 – ΤΗΛ.: 210-36.26.460 – ΤΗΛ./FAX: 210-36.16.236
E-mail: L.women-rights@otenet.gr
www.leagueforwomenrights.gr
